Shortowanie akcji

Poprzez lokowanie środków w akcje, gracz giełdowy – dzięki spekulacjom oraz ewentualnie wypłacanym dywidendom – może wypracować zyski. Spekulacje te sprowadzają się właściwie do tego, aby kupić akcje po niższej cenie i sprzedać drożej.

Problem pojawia się wówczas, gdy giełda wchodzi w okres bessy, a wiele spółek zaczyna tracić na wartości. W takich warunkach można inwestować z zyskiem dzięki obraniu kontrowersyjnej metody shortowania. Na czym polega shortowanie akcjami i z jakim ryzykiem może być związane?

Shortowanie akcjami – czym ono jest?

Shortowanie akcji to strategia inwestycyjna, w której inwestor sprzedaje akcje, których nie posiada („pożycza” je od brokera), licząc na spadek ich ceny. Celem takiej operacji jest możliwość odkupienia akcji po niższej cenie i zrealizowanie zysku z różnicy między ceną sprzedaży a ceną odkupienia.

Inwestorzy mogą stosować krótką sprzedaż jako element spekulacji, a maklerzy lub zarządzający portfelem inwestycyjnym mogą stosować short na akcji jako zabezpieczenie przed ryzykiem spadku ceny długiej pozycji w tym samym lub powiązanym papierze wartościowym.

Spekulacja niesie ze sobą możliwość znacznego ryzyka i jest zaawansowaną metodą handlu. Hedging jest bardziej powszechną transakcją polegającą na zajmowaniu pozycji równoważącej w celu zmniejszenia ekspozycji na ryzyko.

W przypadku krótkiej sprzedaży pozycja jest otwierana poprzez pożyczenie akcji lub innych aktywów od brokera, które zdaniem inwestora stracą na wartości. Następnie inwestor sprzedaje pożyczone akcje nabywcom, skłonnym zapłacić cenę rynkową.

Zanim pożyczone aktywa będą musiały być zwrócone, inwestor zakłada, że cena będzie nadal spadać i będzie mógł nabyć aktywa po niższej cenie. Ryzyko straty na krótkiej sprzedaży jest teoretycznie nieograniczone, ponieważ cena dowolnego składnika aktywów może wzrosnąć do nieskończoności.

Przykład zyskownego shortowania akcji:

Załóżmy, że inwestor shortuje 100 akcji firmy XYZ po cenie 50 złotych za akcję. Sprzedaje je na rynku i otrzymuje 5000 złotych. Następnie cena akcji spada do 30 złotych na akcję, a inwestor decyduje się kupić z powrotem akcje za 3000 złotych. Inwestor odzyskuje akcje i zamyka swoją krótką pozycję, uzyskując zysk w wysokości 2000 złotych (5000 – 3000).

Przykład stratnego shortowania akcji:

Załóżmy, że inwestor shortuje 100 akcji firmy ABC po cenie 50 złotych za akcję. Sprzedaje je na rynku i otrzymuje 5000 złotych. Następnie cena akcji wzrasta do 65 złotych na akcję, a inwestor decyduje się kupić z powrotem akcje za 6500 złotych. Inwestor odzyskuje akcje i zamyka swoją krótką pozycję, ponosząc stratę w wysokości 1500 złotych (6500 – 5000).

Tradycyjne inwestowanie a short

W tradycyjnym rozumieniu inwestowanie na giełdzie papierów wartościowych polega na pomnażaniu posiadanego przez kapitału przez lokowanie swoich środków finansowych w walory tych spółek, które jego zdaniem w najbliższym czasie zyskać mogą na wartości. W przypadku shortu na akcje jest odwrotnie. Shortowanie akcjami, czyli sprzedaż krótka akcji, polega na zarabianiu na ich spadkach.

Zamiast sprzedawać akcje spółek, kiedy tylko zaczną tracić na wartości, gracze, stosujący short, inwestują w nie. Nie jest to klasyczny zakup walorów. Przy shortowaniu akcjami inwestor pożycza te akcje, które jego zdaniem wkrótce zaczną zniżkować. Następnie sprzedaje je na rynku, by po pewnym czasie móc odkupić po możliwie najniższej cenie. Im więcej akcje stracą na wartości względem ceny, po której inwestor je sprzedał, tym lepszy może osiągnąć wynik.  

Ryzyko związane z shortowaniem akcjami

Podstawowym ryzykiem jest ryzyko nieskoordynowanej reakcji rynkowej, co oznacza, że inwestorzy mogą zareagować na różne wiadomości lub wydarzenia w sposób, który nie jest przewidywalny.

Jeśli wielu inwestorów zdecyduje się shortować daną akcję, a nagle pojawią się pozytywne wieści, to każdy z tych inwestorów może chcieć zamknąć swoją pozycję krótką jednocześnie, co spowoduje gwałtowny wzrost ceny akcji. Ryzyko związane z takimi transakcjami jest bardzo wysokie i inwestor nie jest w stanie do końca go oszacować ani uniknąć.

Shortowanie akcji a ryzyko nieograniczonej straty

Jednym z największych ryzyk związanych z shortowaniem akcji jest ryzyko nieograniczonej straty. W przypadku krótkiej sprzedaży akcji, cena akcji może wzrosnąć w nieskoordynowany sposób, powodując nieograniczone straty dla inwestora, który shortuje akcje.

Wysokie koszty shortowania

Shortowanie akcji może wiązać się z dodatkowymi kosztami, takimi jak opłaty za pożyczenie akcji, prowizje i oprocentowanie na pożyczonym kapitale. Te koszty mogą się kumulować, zwłaszcza gdy pozycja krótka jest utrzymywana przez dłuższy czas.

Szybkość działania

Inwestorzy zajmujący pozycje krótkie muszą być bardziej czujni i reagować szybciej na zmiany rynkowe, gdyż skutki błędnych decyzji mogą być znacznie poważniejsze niż w przypadku inwestycji długoterminowych.

Stres i emocje

Shortowanie akcji może być bardziej stresujące niż inwestowanie na dłuższą metę, ponieważ wymaga monitorowania rynku, a także podejmowania szybkich decyzji. To może prowadzić do podejmowania decyzji pod wpływem emocji, co zwykle nie jest korzystne dla inwestorów.

Efekt short squeeze

Short squeeze to sytuacja, w której inwestorzy zajmujący pozycje krótkie są zmuszeni do zamknięcia swoich pozycji w wyniku gwałtownego wzrostu cen akcji. Gdy wielu inwestorów krótkoterminowych próbuje jednocześnie zamknąć swoje pozycje, może to prowadzić do dalszego wzrostu cen, co powoduje jeszcze większe straty dla tych, którzy jeszcze nie zamknęli swoich pozycji krótkich.

Kontrarianizm i podążanie przeciwko trendowi

Shortowanie akcji jest strategią kontrowersyjną, ponieważ zakłada, że wartość akcji spółki spadnie. Inwestorzy zajmujący pozycje krótkie często działają wbrew powszechnemu przekonaniu i trendowi rynkowemu.

Short a zabezpieczenie portfela

Jednak z drugiej strony short na akcje pozwala na zabezpieczenie portfela inwestycyjnego gracza przed spodziewanymi spadkami. Pozwala to na budowanie tzw. pair trade, czyli strategii bazującej na sile relatywnej poszczególnych aktywów.

W Polsce takie działania nie są jeszcze zbyt popularne, ale na przykład na giełdzie nowojorskiej w Stanach Zjednoczonych często podejmowana jest krótka sprzedaż i istnieje wiele podmiotów, skłonnych do pożyczenia inwestorowi pożądanych walorów.

Koszty brokerskie

Decydując się na shortowanie akcji, musisz mieć na uwadze koszty, jakie są związane z działaniem u wybranego brokera. Jest to koszt transakcji (czasami wynosi on 0 zł/%) oraz opłata overnight (za przetrzymanie pozycji przez noc).

Sprawdź porównanie kosztów i wymogów, związanych z handlem nastawionym na shortowanie:

Opłaty transakcyjne	0%/0 pln	0%/0 pln	0%/0 pln
Pozostałe opłaty	opłata za wypłatę, opłata za brak aktywności na koncie	opłata za przewalutowanie w wysokości do 0.15%	wypłata bez kosztów powyżej 500 zł
Zalety	niskie koszty	minimalna kwota wpłaty i wypłaty wynosi 10 Euro	przejrzysty cennik, konkurencyjne stawki opłat
Recenzja	Recenzja eToro	Recenzja Trading 212	Recenzja XTB

Shortowanie nie tylko na akcjach

Mechanizm krótkiej sprzedaży znajduje zastosowanie na giełdzie papierów wartościowych. Jednak czy można go z powodzeniem wykorzystywać również w przypadku innych instrumentów inwestycyjnych?

Czy możliwy jest short na kryptowalutach lub shortowanie walut fiducjarnych?

Okazuje się, że tak. Krótka pozycja, czyli short na waluty, polega na sprzedaży waluty bazowej w określonej parze walutowej. Inwestor w takim przypadku osiąga zyski, jeśli cena rynkowa danej waluty spada. Przykładowo, jeśli chodzi o parę USD/EUR to zajęcie krótkiej pozycji oznacza sprzedaż dolarów za euro.

Short na kryptowaluty

Tak samo wygląda short na krypto, ale przedmiotem transakcji krótkiej sprzedaży są kryptowaluty. Jeśli chcesz zająć krótką pozycję na Bitcoina, pożycz pewną jego ilość przed spodziewanym spadkiem na rynku. Po otrzymaniu kryptowaluty możesz ją sprzedać. Kiedy wartość Bitcoina spadnie, ponownie odkupisz tę samą jego ilość na giełdzie, a następnie oddasz właścicielowi. Cena pomiędzy sprzedażą a zakupem kryptowaluty stanie się Twoim zarobkiem. Przy podejmowaniu shortu na krypto inwestor może posłużyć się analizą techniczną lub analizą fundamentalną, by zdecydować, w jaką kryptowalutę zainwestować, w jakim czasie, i z jakim ryzykiem będzie to związane.

O ile samo shortowanie, czyli krótka sprzedaż, cechuje się wysokim poziomem ryzyka inwestycyjnego, o tyle taka sama strategia na rynku kryptowalutowym jest znacznie bardziej ryzykowna, dlatego trzeba zachować szczególną ostrożność. Ryzyko rośnie, jeśli stosuje się shortowanie kryptowalut z dźwignią finansową.

Dźwignia finansowa, inaczej zjawisko lewarowania, polega na tym, że inwestujesz za pomocą pożyczonych, najczęściej od brokera, pieniędzy. Takie inwestowanie może przynieść Ci wysokie zyski, ale i być źródłem ponadprzeciętnych strat. Pozwoli na zakup większej ilości np. walut czy kryptowalut, niż możesz kupić za własne pieniądze. Jeśli Twoje przewidywania dotyczące spadku cen instrumentu inwestycyjnego okażą się trafione, co przy sprzedaży krótkiej oznacza zysk, zostanie on zwielokrotniony o skalę dźwigni finansowej. W przeciwnym wypadku poniesiesz wielokrotnie większe straty.

Zarówno rynek walutowy, jak i kryptowalutowy charakteryzują się wysoką zmiennością, zwiększającą ryzyko strat przy zajmowaniu pozycji krótkiej sprzedaży. Szybko zmieniają się kursy walut i kryptowalut, dlatego trzeba cały czas zachowywać czujność, by w porę zrealizować inwestycję.