ყოფილხარ ისეთ სიტუაციაში, როცა დღეში რამდენჯერმე გირეკავენ და გატყობინებენ, რომ სესხი გაქვს დასაფარი? იღებ მეილებს, რომლებიდანაც იგებ, რომ შენს სესხზე დარიცხული ჯარიმები კიდევ უფრო გაიზარდა?
მიუხედავად იმისა, რომ საკრედიტო კომპანიები ცდილობენ იყვნენ მკაცრნი სესხის გაცემისას და მარტივად არ გასცენ სესხები, მაინც, კრედიტორს არ შეუძლია 100% -ით იყოს დარწმუნებული შენს გადახდისუნარიანობაში.
რატომ გაიცემა სესხი ცუდი საკრედიტო ისტორიის დროს?
საქართველოში ცუდი საკრედიტო ისტორიის მქონე პირებზე, შედარებით ნაკლებად გაიცემა სესხები, თუმცა, ცხადია, კრედიტორ კომპანიას არ აქვს სრულყოფილი ინფორმაცია – რეალურად, მართლაც შეძლებ თუ ვერა კრედიტის დაფარვას, მომავალ თვეში აიღებ თუ ვერა ხელფასს, კიდევ რა დამატებითი შემოსავალი გექნება, გაქვს თუ არა სხვა მიმდინარე ვალდებულებები, რომლებმაც შეიძლება ხელი შეუშალოს სესხის დაფარვას და ა.შ.
სწორედ ამიტომ, სესხს ვიღებთ მაშინ, როდესაც ჩვენი შემოსავალი ვერ სწვდება სესხის ხარჯებს და სესხი ხდება პრობლემური ვალდებულება.
რა მოხდება, თუ სესხს დროულად ვერ დავფარავ?
სამწუხაროდ, მიუხედავად კრედიტორების ძალისხმევისა, შესაძლოა სესხი აიღოს ისეთმა პირმა, რომელსაც არც ისე სახარბიელო საკრედიტო ისტორია აქვს და საკმაოდ დაბალია იმის ალბათობა, რომ სესხი დაფაროს…
თუ სესხს დროულად არ გადაიხდით, საკრედიტო კომპანია რამდენიმე დღეში გამოგიგზავნით შეტყობინებას მეილზე და შეგახსენებთ, რომ სესხი გაქვთ დასაფარი;
როდესაც პირველი (ან თუნდაც მეორე) გაფრთხილება იგნორირებულია, კომპანია მომხმარებელს სახლში უგზავნის წერილს გასაფრთხილებლად,
ამ ყველაფრის პარალელურად, სესხს ყოველდღიურად ერიცხება ვადაგადაცილების საკომისიო/ ვის სურს გადაიხადოს, თუნდაც, 5 ან 10 ლარი დაგვიანებით გადახდის გამო?
თუ ყველა ეს გაფრთხილება იგნორირებულია, სესხი გადაინაცვლებს უიმედო ვალების სიაში; ონლინსესხების კომპანიები, თავდაპირველად, ცდილობენ საკუთარი, პრობლემური სესხების სამსახურის მეშვეობით დააფარინონ კლიენტს მიმდინარე ვალდებულებები.
საბოლოო ჯამში, თუ არც ერთმა და არც მეორე ხერხმა არ იმოქმედა და მსესხებელმა ვალდებულება არ გაისტუმრა, ონლინ მსესხებელს, როგორც კრედიტორს უფლება აქვს უკვე სასამართლოს გზით მოითხოვოს აღნიშნული ვალდებულების გასტუმრება.
თუ სესხს ვერ ფარავ დროულად, მოსალოდნელია შემდეგი ქმედებები:
როგორ მუშაობს სესხის დაფარვების ისტორია?
არსებობს 2 სახის ჩანაწერი – პოზიტიური და ნეგატიური. ის მომხმარებელი, რომელსაც თავისი საკრედიტო ისტორიის მანძილზე არ ჰქონია ვადაგადაცილება, ხვდება პოზიტიურ ჩანაწერში. სხვა შემთხვევაში მისი მონაცემები ნეგატიურ ჩანაწერში გადადის. თავის მხრივ ნეგატიური ჩანაწერი 2 სახისაა.
თუ მოხმარებელმა სრულად დაფარა ვადაგადაცილებული სესხი, მისი საკრედიტო ისტორიის ჩანაწერს მიენიჭება „იყო ნეგატიურის“ სტატუსი. თუ ვადაგადაცილებული სესხი არ არის დაფარული და მომხმარებელს მიმდინარე დავალიანება უფიქსირდება, მას ენიჭება „არის ნეგატიურის“ სტატუსი.
როგორ შეიძლება საკრედიტო ისტორიის ნეგატიური სტატუსის, პოზიტიურით ჩანაცვლება?
მომხმარებლებს ხშირად უჩნდებათ კითხვა თუ როგორ შეიძლება წაიშალოს მათი მონაცემები ე.წ „შავი სიიდან“, რომელიც არასწორი ტერმინია და იგულისხმება ნეგატიური ჩანაწერი.
ვადაგადაცილებული სესხის დაფარვიდან 5 წლის შემდეგ საკრედიტო ისტორიის ჩანაწერში კრედიტის შესახებ ინფორმაცია იშლება. რაც შეეხება იმ სესხების ჩანაწერს, რომელიც მომხმარებელმა გრაფიკის მიხედვით დაფარა, იშლება დაფარვიდან 7 წლის შემდეგ.
მნიშვნელოვანია ისიც გვესმოდეს, რომ მაშინაც კი, თუ სესხის ვადა ამოიწურა, ჩანაწერი რჩება რეესტრში და სესხი არ ქრება, ვადის გასვლის შემდეგ, უბრალოდ, კრედიტორს აღარ აქვს საჩივრის შეტანის უფლება, რადგან სესხი უკვე ‘ვადაგასულია’.
რა არის ხანდაზმულობა ?
ხანდაზმულობა არის როცა სესხი მიაღწევს იმ პერიოდს, როცა კრედიტორს ეკარგება ძალა, რომ მსესხებელს მოსთხოვოს სესხის დაფარვა, ხანდაზმულობას კი სესხი აღწევს ვალდებულების დარღვევიდან 3 წლის შემდეგ.
მაგალითად, თუ სესხზე შენატანი უნდა განხორციელებულიყო სექტემბერში და არ მოხდა გადახდა, ეს პერიოდი ითვლება უკვე ვალდებულების დარღვევად და სესხი ხანდაზმულობას აღწევს ამ თარიღიდან ზუსტად 3 წლის შემდეგ.
ხშირად მიკროსაფინანსო ორგანიზაციები ან კოლექტორული კომპანიები პრობლემურ მსესხებლებს სთხოვენ, სესხის დასაფარად შეიტანონ თუნდაც 10 ლარი, ამის მიზეზი მხოლოდ ისაა, რომ სესხმა არ მიაღწიოს ხანდაზმულობას.
შესაძლებელია თუ არა ხანდაზმულობის ‘გადავადება’?
როგორც ვთქვით, პრობლემური სესხი ხანდაზმულობას აღწევს სესხზე ბოლო შენატანის დაფიქსირებიდან 3 წლის შემდეგ, თუმცა მსესხებელი თუ რაღაც თანხას მაინც შეიტანს სესხის ‘დასაფარად’, (თუნდაც იყოს ეს 2 ლარი), მაშინ ითვლება, რომ მომხმარებელმა სესხი ისევ აღიარა და ხანდაზმულობის 3 წლის ათვლა დაიწყება სწორედ, ამ ბოლო შენატანიდან.
- მართალია, სესხის გადაუხდელობა ძალიან ცუდი ფაქტია და შენს საკრედიტო ისტორიას აფუჭებს, თუმცა თუ სესხს ვერ ფარავ და მზად ხარ, ე.წ. ‘შავ სიაში’ მოსახვედრად, მაშინ ნუ წამოეგები კრედიტორების ხრიკებს და ნუ გადარიცხავ მათ მიერ მოთხოვნილ ძალიან მცირე თანხებს სესხის სასარგებლოდ …
მოკლედ რომ ვთქვათ, ამ ხრიკით ცდილობენ პრობლემური სესხების ამომღები კომპანიები ხანდაზმულობის ‘გადავადებას’.
სანამ სესხი არ ითვლება ხანდაზმულად, კრედიტორ კომპანიას უფლება აქვს, რომ, მსესხებელი როგორც კი შეიქმნება გადახდისუნარიანი, მიმართოს სასამართლოს და მოითხოვოს, მსესხებლის ქონება მოხმარდეს ვალდებულების გასტუმრებას.
რა ხდება თუ სესხმა მიაღწია ხანდაზმულობას?
სესხმა თუ უკვე მიაღწია ხანდაზმულობას, კომპანია სასამართლოს გზით ვეღარ შეძლებს სესხის დაბრუნებას, რადგან მომხმარებელი იტყვის, რომ სესხი ხანდაზმულია და საკრედიტო კომპანია წააგებს პროცესს, ამიტომ, იყავი ფრთხილად!
როგორც მიხვდი, ხანდაზმულობის ვადის გასვლა არის ერთადერთი ის შემთხვევა, როცა მსესხებელი თავისუფლდება პრობლემური სესხის გადახდის ვალდებულებისგან!
როდის გადაეცემა საქმე სასამართლოს?
კრედიტის გადაუხდელობისას, მიზეზის მიუხედავად, როგორც კი გავა 90 დღე მსესხებლის მიერ სესხის დაბრუნებაზე უარის თქმის მომენტიდან, ფინანსურ ორგანიზაციას აქვს უფლება მიმართოს სასამართლოს. თუმცა, კრედიტორებისთვის განაცხადის შეტანა მაინც არახელსაყრელია.
სასამართლო ინსტანციებში მიმართვის მომენტიდან ბანკი ვეღარ შეძლებს დაგარიცხოს საურავი კრედიტზე.
უმრავლეს შემთხვევებში, დაახლოებით 90%-ში, სასამართლო აკმაყოფილებს მომთხოვნი მხარის სარჩელს, და ამ მომენტიდან, მსესხებლის ყველა გადახდა განხორციელდება სასამართლოს სააღსრულებო ფურცლის მეშვეობით. მოვალემ უნდა გადაიხადოს ვალის მხოლოდ ძირითადი თანხა (ძირი), დარიცხული ჯარიმებისა და პროცენტების გარეშე, ხოლო ბანკს მოუწევს გაწიოს დამატებითი ხარჯები იურისტების მომსახურების გადახდის სახით.
2528 ჯერ წაკითხული 
